انواع چاپ و دستگاه های آن

• دستگاه چاپ هایلدلبرگ

دستگاه های افست از نظر شکل (فرم) به دو دسته تقسیم می شوند که عبارتند از: دستگاه چاپ خوابیده و دستگاه چاپ ایستاده

۱- دستگاه های افست خوابیده

این نوع دستگاه فقط در یک کارخانه ساخته شد (هایدلبرگ) و کارخانه مذکور قبلا سازنده دستگاه های سربی بود و پس از تغییر روش کارخانه (تغییر ساخت دستگاه سربی به افست) اولین دستگاه خود را با الگوی دستگاه سربی ساخت و چون سیلندر های سه گانه چاپ افست در این دستگاه تقریبا در سطح افق قرار دارد به این نوع دستگاه ها خوابیده نیگویند. این دستگاه ها از سرعت کمی برخوردار ند.

۲- دستگاه های افست ایستاده

سیلندر های سه گانه افست در این دستگاه ها بشکل عمودی قرار میگیرند. این دستگاه در مقایسه با افست خوابیده از سرعت زیادی برخوردارند.

• دستگاه چاپ برجسته لترپرس

چاپ برجسته از قدیمی ترین روش های چاپی است که در اوسط قرن پانزدهم توسط گوتنبرگ اختراع گردید. چون نخستین بار از این روش برای تکثیر متن و کتاب استفاده شده، در زبان آلمانی به آن «روش چاپ کتاب نیز گفته می شود. در چاپ برجسته، چاپ از حروف برجسته ی سربی که کنار یکدیگر چیده می شوند برای تهیه فرم چاپی استفاده می گردد. همین سطح برجسته است که باعث انتقال اطلاعات از فرم به روی کاغذ می گردد.

به خاطر استفاده از حروف و فشار د ادن به روی سطح مورد نظر برای چاپ به این روش چاپی لترپرس نیز گفته می شود. پس معلوم شد، که فرم چاپ برجسته از حروف های مختلف سربی تشکیل شده که به علت برجستگی سطح حروف،انتقال مرکب از روی آن میسر می گردد. روشن است که بخشی از فرم که حامل اطلاعات نیست با سطح چاپی تماس پیدا نمی کند.
گرچه با دگرگونی های سریعی که سال های اخیر در امر چاپ رخ داده است، روش چاپ برجسته کم کم منسوخ خواهد شد، ولی از این روش چاپی هم چنان در بعضی از چاپخانه ها، در مواردی خاص استفاده می گردد. در این نوع چاپ، چیدن حروف کنار یکدیگر کاری بسیار زمان بر است و نیاز به تجربه ی زیاد دارد. به منظور سهولت کار وانتخاب حروف با اندازه و شکل مورد نظرف در چاپخانه، میزهای مخصوصی برای طبقه بندی حروف و دسترسی راحت به آن ها ساخته اند. به کسی که کار چیدن حروف را انجام می دهد حروف چین می گویند، باید گفت این روش جایی همان روش گوتنبرگ است که با گذشت قرن ها از آن، هنوز تغییر چندانی نکرده است.

چاپ برجسته با استفاده از حروف سربی که قرن ها به عنوان مهم ترین و تنها روش چاپ مورد استفاده قرار می گرفت امروزه به علت هزینه ی بالای تولید فرم چاپی دیگر رونق پیشین خود را از دست داده و جای خود را به روش های جدید چاپ برجسته، فلکسو گرافی با فرم های لاستیکی داده است.

در اوایل قرن نوزدهم میلادی (۱۲-۱۸۱۱) مخترعی به نام فردریک کونیگ توانست دستگاه چاپ را مکانیزه کند و او بود که اولین دستگاه چاپ اتوماتیک سیلندری را ساخت. در سال بعد قسمت های مختلف این دستگاه، از جمله مکانیزم محرکه روش گردش سیلندر و سیستم اپراتوری آن به تدریج اصلاح گردیده و دستگاه بهینه سازی شد.

اولین دستگاه چاپ اتوماتیک را شخصی به نام گوردون در سال ۱۸۵۰ اختراع کرد. این مخترعی آلمانی، دستگاه چاپ لیبرتی را در آمریکا تولید کرد. سپس دستگاه چاپ گالی توسط شخصی به همین نام در سال ۱۸۷۰ اختراع شد. در همه ی این دستگاه ها به تدریج مکانیزم دستگاه چاپ به روش های مختلف بهینه سازی شد، ولی مهم ترین اختراع که ابداعی نوین بود درسال ۱۹۱۳ توسط شخصی به نام گیلک که خود ناشر کتاب بود صورت گرفت.

اختراع گلیک سیستم جدیدی بود که تغذیه ی کاغذ به دستگاه چاپ را به طور خود کار انجام می داد. به این ترتیب که کاغذ توسط گیره هایی که روی بازویی به شکل ملخ هواپیما تعبیه شده بود، همراه با گردش ملخ، به محل مناسب برای چاپ انتقال می یافت. این دستگاه چاپ به نام ماشین نیگل هایدلبرگ معروف به ملخی بود که از سال های ۱۹۲۰ به بعد شهرت بسیاری پیدا کرد.

انتقال مرکب
در چاپ برجسته انتقال اطلاعات (مرکب) به روی سطح چاپی توسط سطح برجسته ی روی فرم انجام می گیرد.
سطحی که چاپ توسط آن صورت می گیرد نسبت به سطح غیرچاپی برجسته تر است. ولی سطح چاپی (کاغذ) به دور سیلندر قرار دارد. لایه ای از مرکب با ضخامت ثابت به روی فرم انتقال داده می شود، سپس با تماس وفشار فرم به روی کاغذ با سطح چاپی، بخشی از این مرکب به روی آن انتقال داده می شود و چاپ صورت می گیرد.

چاپ ملخی که نوعی ماشین لترپرس است ازقدیمی ترین ماشین های چاپ محسوب می شود. در واقع کاربرد حروف سربی که گوتنبرگ مخترع آن بود در این شیوه چاپ بکار گرفته می شود. هرچند نسل ماشین های ملخی رو به انقراض است اما هنوز کارهایی با استفاده از ماشین های ملخی انجام می شود. از جمله کارهای کم تیراژ همچون کارت ویزیت، سربرگ، اعلامیه و ... با بکارگیری ماشین چاپ ملخی و استفاده از حروف سربی، کلیشه های فلزی و قالب های برش انجام می شود.

انواع ماشین و دستگاه افست

نوع اول : دستگاه های ورق (شیت)
نوع دوم : دستگاه های رول (روتاسیون)

نوع 1: دستگاه های افست ورق (شیت)

این نوع دستگاه ها برای چاپ کاغذ بصورت ورق ساخته شده اند و موارد استفاده انها برای کارهای ظریف رنگی و تیتراژ های متوسط است. لازم به توضیح است همیشه دستگاه های ورق از دستگاه های رول ظریف تر کار نمی کند ولی عموما البومهای هنری و چند رنگ را با این دستگاه ها بچاپ میرساند که بستگی به نوع ماشین و متخصص ان دارد.

نوع 2: دستگاههای افست رول (روتاسیون)

این نوع دستگاه ها جهت چاپ کاغذهای رول ساخته شده اند و موارد استفاده انها بیشتر برای کارهای پر تیراژ مطبوعات و کتاب است. این دستگاه ها نسبت به دستگاه های ورق بزرگترند و در مقیاسه با دستگاه های زیر دارای خصوصیات ذیل می باشند.

– از نظر اقتصادی مقرون به صرفه هستند چون همیشه کاغذ رول از کاغذ ورق ارزانتر است.
– دستگاه های رول تا ۵ برابر از بهترین دستگاه های ورق، از سرعت بیشتری برخوردارند.
– این دستگاه‌ها قادرند پس از چاپ بلافاصله کارهای صحافی (تاکنی، مفتول، چسب) انجام دهند.
– دستگاه های رول برای کارهائیکه زمان در ان ها عانل تعیین کننده است (مطبوعات) از بهترین نوع دستگاه های چاپ هستند.
– دستگاه ها قادرند چندین رنگ را چاپ کنند (به مناسب هر کاغذ گیر یک رنگ و به تناسب هر پوینت ۱تا ۴ رنگ)

اقطاع مختلف ماشین ها و دستگاه های افست

امروز با توجه به سبقت سیستم افست نسبت به سیستمهای موجود و در نظر گرفتن منافع اقتصادی در کار چاپ دستگاه های افست را در انواع و اقطاع مختلف میسازند.

– قطع نیم ورقی: اندازه گیرنده کاغذ این دستگاه حد اکثر ۳۶×۲۲/۵ سانتیمتر است.
– قطع یک ورقی: اندازه گیرنده کاغذ این دستگاه حد اکثر ۵۰×۳۵ سانتینتر است.
– دستگاه یک و نیم ورقی: اندازه گیرنده کاغذ این دستگاه حد اکثر ۴۵×۶۰ سانتیمتر است و بیشتر جهت پوستر های رنگی، جلد مجلات کم تیراژ و فرمهای اداری مورد استفاده قرار میگیرد.
– دستگاه دو ورقی: اندازه گیرنده این دستگاه حد اکثر ۷۲×۴۵ سانتیمتر است این دستگاه بیشتر جهت پوستر های رنگی، لفافه های اقتصادی برای جعبه و کتاب مورد استفاده قرار میگیرد.
– دستگاه های دو نیم ورقی: اندازه گیرنده کاغذ این دستگاه حد اکثر ۷۰×۵۰ سانتی متر می باشد. موارد استفاده این دستگاه ها مشابه دستگاه های دو ورقی است.
– دستگاه سه ورقی: اندازه گیرنده کاغذ این دستگاه حد اکثر ۹۰×۶۰ سانتیمتر می باشد. موارد استفاده ان بیشتر چاپ مجله، پوستر های تبلیغاتی -لفافه های مواد غذایی و کتاب است.
– دستگاه چهار ورقی: اندازه گیرنده کاغذ این دستگاه حد اکثر ۹۰×۷۲ سانتیمتر است. موارد استفاده این دستگاه بیشتر کار های رنگی پوستر و لفافه و کتاب است.
– دستگاه چهارو نیم ورقی: اندازه گیرنده کاغذ در این دستگاه حد اکثر ۷۰×۱۰۰ سانتی متر است و موارد استفاده ان مشابه دستگاه چهار ورقی است.
– دستگاه پنج ورقی: اندازه گیرنده کاغذ در این دستگاه حد اکثر ۱۴۰×۱۰۰ سانتیمتر است و موارد استفاده ان مشابه دستگاه دو و نیم ورقی است.
– دستگاه شش ورقی: اندازه گیرنده کاغذ در این دستگاه حد اکثر ۱۶۰×۱۲۰ سانتیمتر است و در اندازه های متفاوتی در کارخانه ساخته میشود، این دستگاه بیشتر جهت چاپ پوستر های رنگی، کتاب، مجله، لفافه و جعبه استفاده می شود.
-دستگاههای هشت ورقی : اندازه گیرنده کاغذ این دستگاه حد اکثر ۲۰۰×۱۴۰ سانتیمتر است و کارخانه های سازنده این دستگاه محدود هستند.
– دستگاه های رول : همیشه در بازار جهانی موجود نیستند و بنا به قطع کار مورد نیاز سفارش داده میشود.
لذا اندازه های استاندارد نداشته و بستگی به سفارش خریدار متغیرند ولی با توجه به اینکه بایستی با کاغذ های رول موجود در بازار جهان هماهنگ باشند.
معمولا در اندازه های زیر سفارش می شوند. البته این اقطاع اندازه حد اکثر گیرنده کاغذ این دستگاه هاست و هر دستگاه می تواند قطع های کوچک تر از خود بپذیرد.

درباره تفاوت چاپ دیجیتال و چاپ افست بیشتر بخوانید.